NGÀY 23 THÁNG11NĂM 2008
Huyền thoại về Ba. (tiếp).
Suy nghĩ của Quang (Lisa) về Ba .

Có lẽ tôi là người sau cùng chia sẽ những suy nghĩ về Ba và đám tang của Ba. Tôi là dâu trẻ nhất, sau cùng nhất trong gia đình mà tôi chưa hề chính thức gặp mặt.
Khi Ba còn sống, tôi thường nghe kể nhiều về Ba qua anh Đính, qua những tấm hình chụp Tết mà anh có dịp về thăm Ba. Qua hình ảnh trông Ba thật khỏe mạnh và phong độ trong bộ quần áo lúc nào cũng được bỏ vào quần, hạnh phúc của Ba qua nụ cười khi được gặp con cháu từ xa về.
Tôi còn nhớ rất rõ, anh nói rằng Ba anh rất khỏe, cụ có thể sống đến 100 tuổi, không hề bệnh lúc nào. Má còn bị tai điếc chứ Ba thì nghe rất rõ. Những lúc anh gọi về từ Úc, Ba điều trả lời thay Má.

Thời gian đó tôi và anh Đính chưa chính thức lấy nhau. Những dịp Tết về VN thăm gia đình tôi chần chừ chưa muốn gặp Ba Má và gia đình ảnh ở Ban Mê Thuột, tôi nghĩ gặp hai người chị ruột là chị Phượng và chị Thưởng ở Sài Gòn là được rồi, sau này tôi biết và gặp thêm chị Kiết từ Canada.

Khi nghe tin Ba bệnh, tôi rất bất ngờ. Ba được chở vào bệnh viện và được chăm sóc cận thận bởi Má và các chị ruột. Có lần điện thoại về nghe nói Ba khỏe lại rồi và chuẩn bị trở về nhà nên chúng tôi đỡ lo và yên tâm hơn. Tuy nhiên sau đó, được biết Ba không chịu ăn uống gì cả, chúng tôi trở nên hơi lo. Tôi còn nhớ rõ đó là đêm thứ sáu, sau khi trở về nhà từ buổi tiệc chúc mừng chúng tôi có PR (thường trú nhân).
Tôi đang ngồi xem tin tức truyền hình thì có nghe tin nhắn vào máy điện thoại của anh Đính. Tôi cảm giác một cái gì đó không ổn, cảm giác rất khác thường. Tôi mở ra xem với nội dung "ông Ngoại mất rồi" từ Pipo. Lúc đó không biết làm thế nào chỉ biết chạy vào phòng lúc anh Đính đang ngủ và lay anh dậy, nói một câu "anh, Ba mất rồi". Anh mở mắt thật to, nhìn chừng chừng vào tôi và chỉ thốt lên một câu và úp mặt vào gối " trời ơi sao sớm quá vậy, Ba mất rồi". Tôi cảm nhận nổi đau của anh khi không còn gặp Ba nữa, nhất là khi anh ở xa không được thấy mặt Ba lần cuối. Khoảng một lát sau anh thẩn thờ ngồi vào máy vi tính, anh email thông báo cho chị Kiết, chị Tài, nói chuyện với mấy người cháu ở Canada . Đồng thời anh cũng email cho hai con của anh ở Sydney rằng ông Nội mất rồi. Sau đó anh quay sang tôi nói rằng tôi phải về với anh. Tôi không nói gì hết, gật đầu đồng ý vì đây là điều phải đạo, cũng là dịp tôi cúi đầu chào Ba, mong rằng Ba có linh thiên nhìn nhận đứa con dâu chưa bao giờ gặp mặt này.
Đêm hôm đó, tôi nằm mơ và vẫn còn nhớ rất rõ đến bây giờ. Tôi bị một gã điên khùng nào đó chĩa súng vào tôi và bắn. Máu ra rất nhiều, tôi hớt hãi la kêu cứu nhưng mọi người xung quanh bu lại và chỉ nhìn tôi không làm gì cả. Cảm giác sắp chết đang đến gần, nghĩ đến không còn gặp và giao tiếp với người thân nữa. Tôi đang trong tâm trạng giữa cái sống và cái chết, bước qua thế giới khác. Tôi nghĩ đến anh Đính và xa anh vĩnh viễn. Không biết lúc đó như thế nào, tôi khóc. Thế là tôi giật mình dậy, nước mắt tôi vẫn chảy dài. Anh Đính nghe và hỏi tại sao, tôi nói sợ quá, giất mơ sợ quá. Anh nói đó chỉ là giất mơ thôi.

Ngày hôm sau, anh nói ngắn ngọn với tôi "thôi em ở lại, anh sẽ đi một mình, lúc này gia đình đang bối rối em về lúc này chưa phải lúc, khi nào đám giỗ 49 ngày hoặc dịp Tết thì về quỳ trước bàn thờ Ba và vấn an Má". Tôi rất buồn trong lòng và không nói gì. Tôi muốn về vì đây là dịp được gặp mọi người trong gia đình, gặp Má, đặc biệt quỳ trước bàn thờ để mong Ba tha thứ tôi vì đã không lên thăm Ba trong những chuyến về VN điều mà đáng lẽ tôi nên làm từ lâu.

Sau đám tang của Ba, anh Đính trở về lại Úc. Tôi mở tất cả tấm hình được chụp trong đám tang. Tôi thấy tất cả những người tôi biết và chưa biết, có thể nhìn thấy sự mất mát qua gương mặt của mỗi người. Trong đó người tôi để ý nhất là Má. Trong Má rất buồn và tiều tụy. Mắt đỏ và sưng lên vì khóc nhiều. Người phụ nữ đã gắn cuộc đời, vui sướng cực khổ với chồng suốt mấy chục năm qua. Bây giờ chống chọi với sự cô đơn một mình, chăm sóc hình ảnh qua nén hương.

Mấy ngày hôm sau, anh có cho tôi xem lá thư mà Ba viết cho mấy chị gái, không ghi rõ ngày tháng. Mặc dù chữ không rõ do copy, nhưng anh cố gắng đọc và giải thích cho tôi hiểu, những ký ức cuộc đời của Ba bắt đầu trãi bày ra.
Tôi say mê nghe anh đọc, mặc dù không rõ lắm về tên và quan hệ trong cung nội thời đó, nhưng tôi hiểu nội dung mà Ba viết trong thư. Qua đó tôi biết về nguồn gốc của Ba, cuộc đời của Ba. Cũng như tất cả những kỷ niệm vui buồn mà các anh chị như chị Kiết, chị Tài, chị Phượng, chị Thưởng, chị Chi, anh Định, anh Đính...viết ra trao đổi qua email, tôi hiểu thêm về Ba, kiên cường của Má.

Thế hệ của tôi có lẽ không hiểu nổi sự khốn khổ mà thời của Ba, Má và các chị đã trãi qua. Mặc dù nghe nói rất nhiều, nghe kể rất nhiều thời chiến tranh bom đạn, nạn đói và chết chóc từ những người đi trước, nhưng tôi vẫn chưa hình dung nó rùng rợn đến mức nào.
Tôi còn nhớ khi còn học ở phổ thông, trong giờ môn văn, học truyện ngắn Lão Hạc (1943), cô kể lại chúng tôi nghe chiến tranh và nạn đói năm 1945, là nạn đói kinh hoàng nhất trong lịch sử Việt Nam, hàng triệu người chết vì đói, xác nằm la liệt ngòai đường, nghe thật kinh hãi làm sao.
Bây giờ nghe chị Kiết kể lại thời chạy giặc của Má vào chiến tranh 1939-1945, Má phải tản cư xuống Phan Rang, vừa chạy vừa sinh em bé, đồng thời "Má tôi bồng em trai tôi đã lã người trên vai. Đến khi má tôi đặt nó nằm trên một tảng đá thì nó đã chết" có lẽ hoàn cảnh lúc đó Má và chị thật đau khổ biết chừng nào.
Bây giờ Ba đã ra đi vào cái tuổi mà khó ai sống thọ đến như vậy. Nghe nói Ba mất rất nhẹ nhàng, rất tốt. Dù sao Ba cũng hạnh phúc sống và nhìn thấy con cháu đầy đủ và đã trưởng thành. Mặc dù tôi chưa hề gặp và trò chuyện, nhưng qua những mẫu chuyện kỷ niệm về Ba của các anh chị, tôi biết thêm tính tình của Ba. Ba là người rất nóng tính nhưng rất độ lượng, sống tình cảm và rất thương con dù là trai hay gái. "...tính Ba thì nóng như Trương Phi" nhưng "Ba dễ khóc lắm, vui cũng khóc mà buồn cũng khóc. Đám cưới cũng khóc mà đám ma cũng khóc" (chị Kiết), khi chị Thưởng có người yêu về thăm. "Ba tôi sau giấc ngủ trưa ngắn ngủi đã lái xe đưa hai người ra phi trường và ngồi chờ chị Thưởng và người yêu bịn rịn chia tay".
Đối với người say mê âm nhạc như chị Tài, "những sinh hoạt hữu ích cho xã hội Ba rất cổ vũ khuyến khích còn dành thì giờ chở tới tận nơi dù công việc của Ba rất nhiều và bận rộn", đôi khi chị Tài cũng bị la vì một lần thức khuya vì mãi mê hát.
Sau những mẫu chuyện này, Ba quả là người đàn ông mẫu mực, các anh chị em đều thương nhớ Ba, phải chi tôi gặp Ba sớm hơn...
LISA QUANG TRAN